[Thơ thơ]Vần trong thơ

Đối với người mới tập làm thơ, thì vần là yếu tố quyết định những câu văn đó có thành thơ hay không. Ta cùng xem ví dụ sau:

01.Vừa đi vừa nhảy
02.Là em sáo xinh
03.Hay nói linh tinh
04.Là con liếu điếu
05.Hay nghịch hay tếu
06.Là cậu chìa vôi
07.Hay chao đớp mồi
08.Là chim chèo bẻo
09.Tính hay mách lẻo
10.Thím khách trước nhà
11.Hay nhặt lân la
12.Là bà chim sẻ
13.Có tình có nghĩa
14.Là mẹ chim sâu
15.Giục hè đến mau
16.Là cô tu hú
17.Nhấp nhem buồn ngủ
18.Là bác cú mèo …
(Trích Vè chim)
Trong đoạn thơ trên, vần thơ được gieo vào cuối câu nên được gọi là vần chân. Vần chân được thể hiện rõ qua các cặp câu 2-3 4-5 6-7 8-9 10-11 16-17. Cắp vần ở câu 14-15 không được vần cho lắm vì không phải vần hết câu. Nên khi đọc ở hai câu này ta thấy hơi không được hay về vần :p

Ngoài vần chân thì còn có thể gieo ơ giữa câu thơ (vần lưng). Ta có ví dụ:
1. Trăm năm trong cõi người ta
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau
3. Trải qua một cuộc bể dâu
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng
(Trích Truyện Kiều - Nguyễn Du)
Ta thấy chữ cuối ở câu 1 hiệp vần với chữ thứ 6 của câu 2. Đây gọi là vần lưng. Tương tự như vậy ở cặp câu 3-4. Còn cặp câu 2-3 là vần chân như đã nói ở trên. :d
Tùy vào thể thơ mà ta sẽ có những cách gieo vần khác nhau. Nói về thể thơ ta sẽ tìm hiểu ở bài sau. ;p
Chia sẻ kinh nghiệm - Cách chọn vần
Sau khi có được một ý thơ thì "thi sĩ" chúng ta bắt đầu làm thơ ;p Hãy suy nghĩ trước một câu thơ để tự vào câu đó để chung ta gieo vần. Ví dụ ta có ý thơ sau:
1.Chúc năm mới nhiều niềm vui mới
2.Mừng xuân sang hạnh phúc lan tràn
...
Bây giờ ta muốn viết tiếp một câu thơ nữa để cho có vần thì sẽ cân nhắc để chọn vần. Ở một số thể thơ luật (như Đường luật) thì vần thường được chọn là vần bằng (tức những chữ có thanh huyền và không có dấu thanh hay thanh ngang). Vậy giờ ta chọn vần bằng ở đây là vần lưng, chữ cuối câu 2: "tràn". Lấy vần "àn" lần lượt ghép thử với các phụ âm ở đầu hoặc ở cuối (có thể thay đổi dấu thanh). Ghép thêm phụ âm đầu như: màn, ngàn, tàn, can, chan,... Ghép thêm phụ âm cuối như: àng,... Ghép thêm phụ âm đầu và phụ âm cuối như: vang, vàng, tang, rang, đang, sang,... Từ như từ mới được tạo thành ở trên chúng ta sẽ suy nghĩ một ý thơ có thể phù hợp để viết tiếp câu thơ nữa. Ở đây tôi viết tiếp như sau
1.Chúc năm mới nhiều niềm vui mới
2.Mừng xuân sang hạnh phúc lan tràn
3. Năm nay chúc bạc chúc vàng
4.Mới sang năm mới ngày càng thành công.
;-d Chỉ có thể thôi. Các bạn cũng thử làm một bài để tập gieo vần xem :>